در ابتدا لازم است بدانید که استحکام ساندویچ پانل یکی از مصالح ساختمانی است که از قبل ساخته و آماده شده است و در ساخت و سازها و معماری خانه استفاده میشود. ساندویچ پانل سقفی و ساندویچ پانل دیواری عایقهایی در برابر هدر رفتن گرما و سرما هستند که امروزه به جای استفاده از مصالح سنتی در معماری ساختمانها استفاده میشوند. حال قصد داریم در این مطلب به ارزیابی اجرای ساندویچ پانل بپردازیم، با ما همراه باشید.
در ساختمانسازی ارزیابی استحکام ساندویچ پانل و مقاومت سازه جزء یکی از مهمترین معیارها میباشد. ساندویچ پانل دیواری به علت ساختاری که دارند یکی از مستحکمترین مصالح ساختمانی هستند. دو ورق و لایه میانی آن که شامل ورقههای آلوزینک، گالوانیزه و آلومینیوم است و لایه میانی آن که در واقع عایق میباشد و از فومهایی با جنس پلی یورتان و پلی استایرن ساخته شده است، استحکام و مقاومت بسیار بالایی را برای ساندویچ پانلها به وجود آورده است. سازهای مستحکم است که در برابر عوامل تخریبی طبیعی مقاوم باشد و دقیقا ساندویچ پانلها با ساختاری که دارند به راحتی در برابر عواملی مثل طوفان و بادهای شدید، زلزله، زنگ زدن، رانش زمین، آتشسوزی، آسیب حشرات موذی و خوردگی مواد مقاومت نشان میدهند و از استحکام بسیار بالایی برخوردار هستند. با بررسی و آزمایشهای متفاوتی که بر روی ساندویچ پانلها شده است، متوجه این شدند که با گذر زمان نیز این سازه استحکام خودش را به خوبی حفظ میکند و در برابر تمام عوامل طبیعی و خارجی مقاومت زیادی را نشان میدهد و در ساختار آن هیچ تغییری حاصل نمیشود. البته راه و روشهایی وجود دارد که حتی میتوان همان استحکام بالای آن را دوباره افزایش داد و مقاومت آن را بیشتر کرد. اما مواردی نیز وجود دارند که ممکن است این استحکام و مقاومت را کم کند و از طول عمر ساندویچ پانل متراژ پایین را بکاهد که در ادامه به این موضوعات میپردازیم.
ممکن است برای کسی که قصد مصرف ساندویچ پانل سقفی را دارد، سوال پیش آید که استحکام آن بر چه اساس ارزیابی میشود. دلایل بسیاری وجود دارد که با دانستن آنها میتوان به استحکام و مقاومت آن پی برد. یکی از این دلایل اجرای ساندویچ پانل ، ساختار و مواد استفاده شده در ساختن آن است. مواد و متریالی که در این سازه استفاده شده است در ارزیابیهایی که بر روی آنها صورت گرفته است، مقاومت خوبی نشان دادهاند که همین باعث شده است این سازه را به یکی از مقاومترین مصالح ساختمانی بدل کند. مثلا یکی از این ارزیابیها، آزمایش آتشسوزی بر روی متریال ساندویچ پانل است که با موفق بودن در این آزمایش ساندویچ پانل یک عایق بسیار خوب در برابر حرارت و آتشسوزی محسوب میشود. همچنین موادی که در قسمت میانی این سازه به کار رفته است، همگی از انعطاف بالایی برخودار هستند که باعث شده است تحمل فشار ساندویچ پانل در ارزیابی آن، ثابت شود. مطابق آزمایشها و ارزیابیهای صورت گرفته بر روی ساندویچ پانل، دوام و عمر آن را حدودا 50 سال تخمین زدهاند که این نشان دهنده مقاومت بسیار بالای این سازه میباشد. متریالی که در لایههای بیرونی ساندویچ پانل استفاده میشود، آلیاژهای فولادی هستند که به علت مرغوبیت و کیفیت بالایی که دارند، استحکام آن را زیاد میکنند و با ارزیابی هر یک از این متریال میتوان به مقاومت آن پی برد. مهندسان و سازندگان ساندویچ پانل، برای اینکه استحکام آن را در برابر زمین لرزه و طوفان مورد ارزیابی قرار دهند، سازهای را در شرایطی قرار دادند که مقاومت آن را بسنجند. آنها یک ساختمان را در سواحل شرقی کاریبان و خلیج مکزیک و آمریکا با دیوارهایی از ساندویچ پانل ساختند. این ساختمان در برابر طوفانهای شدید با وزش باد 400 کیلومتر در ساعت و همچنین زلزلههای شدید کالیفرنیا با شدت 6.5، استحکام و مقاومت خود را بدون کوچکترین خرابی حفظ کرد.
ساندویچ پانل به خودی خود با ویژگیهایی که دارد از استحکام بالایی برخوردار است و بهطور معمول دوام و استحکام آن در مقابل فشار بسیار بالا است و مانع از خرابی و آسیب دیدن آن میشود. اما روشهایی وجود دارد که در صورت نیاز، میتوان این استحکام را چند برابر کرد. مثلا اکثر ساندویچ پانلها بهطور معمول ضخامتی حدود 45 میکرو دارند ولی اگر مصرف کنندهای تمایل داشته باشد تا استحکام آن را افزایش دهد، میتوان آن را تا حدود 200 میکرو افزایش داد. این افزایش در لایههای درونی و بیرونی ساندویچ پانل سبب میشود که در برابر خوردگی و حرارت مقاوم شود. یکی دیگر از روشهای افزایش مقاومت و استحکام ساندویچ پانلها، تغییر در پوشش لایههای آن است. بهطور معمول ساندویچ پانل را با مواد اولیهای چون گالوانیزه، آلومینیوم و آلوزینک تولید میکنند. حال برای اینکه بتوان آنها را در برابر برخی عوامل محیطی مثل رطوبت مقاوم کرد، از پوششهایی به شکل پودری و مایع استفاده میکنند. این پوششها هم باعث استحکام و عمر زیاد آن میشود و هم هزینههای ناشی از مصرف انرژی را کاهش میدهد. یکی دیگر از روشهای بالا بردن استحکام ساندویچ پانلها، تغییر فوم میانی آن است. این فوم را بسته به اینکه پانل قرار است در کجا استفاده شود، از مواد متفاوتی میسازند. مثلا ساندویچ پانلی که در سردخانه استفاده میشود، با فوم پلی یورتان است که ضخامتش حدودا 20 سانتی متر میباشد. اما اگر این پانلها در ساخت مکانی استفاده شود که امکان آتشسوزی وجود دارد، فوم آن از پشم یا فیبر معدنی خواهد بود. تغییر در نحوه ساخت ساندویچ پانلها یکی دیگر از روشهای افزایش استحکام آن میباشد. بهطور کلی ساندویچ پانل در برابر باد شدید و زلزله استحکام نسبتا خوبی دارد اما میتوان استحکام و مقاومت آن را با اندکی تغییر در نحوه ساخت و ساختار آن بیشتر کرد. مثلا جنس و نوع فومی که در لایه میانی ساندویچ پانل استفاده میشود هرچه مرغوبتر و با کیفیتتر باشد مقاومت بیشتری خواهد داشت. بهطور مثال اگر از فوم پلی یورتان استفاده شود، نسبت به فوم پلی اتیلن و پلی استایرن، ساندویچ پانل استحکام بیشتری دارد.
پس دانستیم که ساندویچ پانل از استحکام و دوام بسیار زیادی برخودار است. علت این استحکام، وجود یک ساختار مهندسی شده در این سازه است که به اصطلاح به آن خرپا میگویند. این طراحی سبب شده است، نقطه جوشهایی که این سازه را به مش متصل میکند، در برابر تحمل وزن مقاوم باشد. این نقطه جوشها در سازه که به صورت شبکه ایجاد شدهاند، به کمک خرپا که از نقطهای به نقطه دیگر کشیده شدهاند و وجود تعداد زیادی از این نقطه جوشها بین خرپا و مش سبب میشود که ساندویچ پانل استحکام زیادی داشته باشد. علاوه بر ساختار مهندسی شده، دلایل بسیار دیگری وجود دارد که درباره آن کم و بیش صحبت کردیم. اما بهطور خلاصه میتوان گفت که نوع و جنسی که در هسته مرکزی ساندویچ پانل به کار رفته است، عمر 50 سالهای که در آزمایشها و ارزیابیها از آن دیده شده است، به کار گیری متریال مرغوب و با کیفیت از جنس آلیاژهای فولادی برای لایههای خارجی آن و استفاده از ورقههای آلوزینک در ساخت آن که موجب شده است عایقی در برابر حشرات موذی و پوسیدگی باشد، از علتها و دلایل استحکام ساندویچ پانل میباشد.
کمی قبل در ارتباط با مواردی که باعث افزایش استحکام ساندویچ پانلها میشود، صحبت کردیم. به طبع مواردی نیز هستند که باعث کاهش استحکام ساندویچ پانل میشوند. مثلا استفاده از متریال نامرغوب و بیکیفیت، چه در لایههای بیرونی و چه در لایه درونی و میانی، استحکام و مقاومت این سازه را کم میکند. همچنین نکاتی وجود دارد که در نگهداری و به طبع آن استحکام ساندویچ پانل بسیار تاثیرگذار است. یکی از این نکات شیوه و روش اجرای نصب آن میباشد که اگر این عمل توسط کسی انجام شود که یادگیری نصب آن را بهطور کامل فرا نگرفته باشد، عواقب و خسارتهای زیادی را به دنبال خواهد داشت. زیرا اگر در زمان نصب نکات فنی و ایمنی بهطور صحیح و کامل رعایت نشود، ممکن است درزهای پانل به شکل صحیحی در کنار هم قرار نگیرند و آببندی آن دچار مشکل شود که باعث عبور آب و رطوبت میشود و در نهایت به پوسیدگی پانل منجر میشود.
در ارتباط با اینکه استحکام ساندویچ پانلها باهم تفاوت دارند یا خیر باید گفت که این موضوع بهطور معمول به این بستگی دارد که ساندویچ پانل در چه سازهای قرار است استفاده شود و مطابق این استفاده، ساندویچ پانلها را با ساختار متفاوتی تولید میکنند. مثلا ساندویچ پانلهایی که قرار است در نمای خارجی یا بیرون استفاده شوند، در مقابل فرسودگی، خوردگی و پوسیدگی مقاومتر هستند. موادی که در ساخت این ساندویچ پانل استفاده شده است، در اکثر مواقع گالوانیزه و یا فولاد میباشد که فولاد آن ممکن است با پوششهای گوناگونی تولید شود. البته این استحکام و دوام را در زمان تولید میتوان با رعایت مواردی باز هم افزایش داد.
وجود نقطه جوشهای بسیار در ساختار آن، نوع و جنس هسته مرکزی، متریال مرغوب در ساختار آن، استفاده از ورقههایی به عنوان عایق و غیره از علتهای استحکام ساندویچ پانل میباشد.
با افزایش ضخامت آن از حد معمول که 45 میکرو میباشد به 200 میکرو، تغییر در پوشش لایههای خارجی آن، تغییر فوم میانی آن به جنس دیگر که کیفیت بیشتری دارد و تغییر در نحوه ساخت ساندویچ پانل میتوان استحکام آن را افزایش داد.
استفاده از متریال نامرغوب و نصب به شیوه غلط و عدم رعایت نکات ایمنی میتواند استحکام ساندویچ پانل را کم کند.